Linia kolejowa nr 4 Grodzisk Mazowiecki - Zawiercie

Linia kolejowa o znaczeniu państwowym.

Początek - wyjazd na CMK w Grodzisku Mazowieckim.

Szlak Grodzisk Mazowiecki - Korytów.

Wiadukt CMK nad "Wiedenką".

Szlak Korytów - Szeligi.

Wiadukt nad "Gierkówką" (DK8).

Wyjazd ze Strzałek w kierunku Idzikowic.

Wjazd do Idzikowic - największej stacji CMK.

Wyjazd z Idzikowic na południe.

Przejazd kolejowy na szlaku Olszamowice - Włoszczowa Północ.

Jeden z niedokończonych wiaduktów nad CMK.

Szlak Włoszczowa Północ - Knapówka, po lewej łącznica do Żelisławic.

Prace przy modernizacji obiektów inżynierskich (szlak Włoszczowa Północ - Knapówka.

Szlak Knapówka - Psary.

Wjazd do Psar - pierwszej zmodernizowanej stacji.

Zawiercie Borowe Pole - balisy ETCS kilka dni po montażu.

Tor 1 CMK przed przystankiem Zawiercie Borowe Pole.

Przebieg linii

	Nazwa punktu	Rodzaj punktu	Kilometraż	Pozostałe linie
Ekspozytura Centrum Zarządzania Ruchem Kolejowym w Warszawie
	Zakład Linii Kolejowych w Warszawie			-
	Grodzisk Mazowiecki	stacja węzłowa	(0,000)	447
		rozjazd początkowy	1,091	1
	Zakład Linii Kolejowych w Skarżysku Kamiennej		3,500	-
	wiadukt nad linią kolejową		8,179/8,196	1
	Korytów	stacja	14,574	-
	wiadukt linii nr 12		~20,0	-
	Szeligi	rozjazd odgałęziający	21,731	575
		stacja węzłowa	23,542	-
	Biała Rawska	posterunek odgałęźny	40,122	-
	Strzałki	stacja	57,381	-
	wiadukt nad linią kolejową		76,473/76,479	22
	Pilica	posterunek odgałęźny	67,050	-
	Małoszyce	posterunek odstępowy	67,580	-
	Idzikowice	rozjazd odgałęziający	79,919	574
		rozjazd odgałęziający	79,981	573
		stacja węzłowa	80,739	-
	wiadukt nad linią kolejową		89,947	25
	Opoczno Południe	stacja	92,564	-
	Solec	posterunek odstępowy	103,768	-
	Pilichowice	posterunek odgałęźny	106,588	-
	Siedlów	posterunek odstępowy	111,786	-
	Zakład Linii Kolejowych w Kielcach		123,200	-
	Olszamowice	stacja	124,828	-
	Zaostrów	posterunek odstępowy	134,06	-
	Oleszno	posterunek odstępowy	145,07	-
	Włoszczowa Północ	rozjazd odgałęziający	152,840	572
		stacja węzłowa	153,650	-
	wiadukt nad linią kolejową		157,868	61
	Knapówka	rozjazd odgałęziający	160,500	571
		posterunek odgałęźny	160,588	-
	Psary	stacja węzłowa	170,479	-
		rozjazd odgałęziający	170,861	570
	wiadukt nad linią kolejową		172,274	64
	Nakło	posterunek odstępowy	182,34	-
	Browarek	posterunek odstępowy	195,54	-
	Góra Włodowska	stacja	206,688	-
	Zakład Linii Kolejowych w Częstochowie		212,200	-
	Bory	posterunek odstępowy	212,25	-
	wiadukt toru nr 1 nad linią kolejową		214,863	1
	Zawiercie	rozjazd odgałęziający	223,484	182
		stacja	224,050	705
		rozjazd odgałęziający	224,676	186
		rozjazd odgałęziający	224,828	160
		rozjazd końcowy	224,915	1
Legenda Oznaczenie Objaśnienie linia zelektryfikowana linia niezelektryfikowana linia rozebrana splot torów linia dwutorowa stacja stacja nieczynna, ładownia, stacja handlowa posterunek odstępowy, odgałęźny, bocznicowy, osłonny posterunek nieczynny bocznica szlakowa punkt rozebrany punkt graniczny tunel przystanek osobowy

Informacje ogólne

Projekt budowy nowej linii kolejowej, łączącej Trójmiasto i Warszawę ze Śląskiem pojawił się już w dwudziestoleciu międzywojennym, jednakże dopiero lata 70. i wyczerpywanie się przepustowości istniejących szlaków kolejowych wymusiły podjęcie decyzji o budowie nowej linii kolejowej, która w założeniu miała posłużyć do ruchu towarowego. Parametry, jakie założono przy projektowaniu (m.in. promienie łuków powyżej 4000 metrów) miały jednak w założeniu projektantów umożliwić w przyszłości prowadzenie ruchu pociągów pasażerskich z dużymi prędkościami, rzędu 200-250 km/h. Prace nad linią kolejową przebiegały w dwóch etapach i rozpoczęły się 10 sierpnia 1971 roku na obecnej stacji w Idzikowicach. Oficjalnie ruch po pierwszym etapie z Zawiercia do Idzikowic otwarto 26 września 1974 roku. Drugim etapem była budowa linii z Idzikowic do Grodziska rozpoczęta w marcu 1975 roku, a zakończona w dwóch etapach - do Szelig 15 czerwca 1977 roku, zaś do Grodziska 23 grudnia 1977 roku. Początkowo na linii budowano tylko jeden tor, jednak wszystkie obiekty inżynierskie dostosowane były do położenia drugiego toru, który na pierwszym odcinku otwarto w 1975 roku, zaś na drugim w maju 1979 roku.

Elektryfikacja linii również prowadzona była etapami i tak 31 maja 1975 roku oddano do eksploatacji odcinek Zawiercie - Włoszczowa Północ, zaś odcinek Włoszczowa - Idzikowice 25 lutego 1976 roku. Odcinek do stacji Szeligi oddano 18 czerwca 1977 roku, zaś ostatni do Grodziska - 28 grudnia 1977 roku. Początkowo na linii funkcjonowały posterunki z sygnalizacją kształtową i urządzeniami kluczowymi, a do czasu budowy drugiego toru - również mijanki. W roku 1980 zabudowano na istniejących do dziś posterunkach przekaźnikowe urządzenia SRK typu IZH-111, a na szlakach testowana była szwedzka blokada samoczynna (IZB-111), którą ostatecznie zdemontowano w 1982 i od 1984 roku uruchomiono tymczasowe posterunki odstępowe z urządzeniami przekaźnikowymi. 1 czerwca 1984 roku uruchomiono pierwsze połączenia ekspresowe z prędkością rozkładową 140 km/h (Ex Górnik i Ex Krakus). W 1986 roku nastąpiła duża przebudowa urządzeń SRK - zlikwidowano wówczas tymczasowe posterunki odstępowe i uruchomiono czterostawną, samoczynną blokadę liniową typu Eac. W 1988 roku nastąpiło kolejne ważne wydarzenie - uruchomiono pierwsze pociągi kursujące z rozkładową prędkością 160 km/h.

Lata 90. na CMK to pobicie rekordu prędkości na polskich kolejach przez Pendolino ETR460-007, ustanowionego 11 maja 1994 roku w okolicach Białej Rawskiej. Sukcesywnie wymieniana była nawierzchnia na podkłady betonowe z przytwierdzeniem sprężystym. Rozpoczęto także modernizacje stacji: Psary - ukończoną do 2002 roku, Góra Włodowska i Korytów - do 2006, a także posterunku odgałęźnego Knapówka w 2005 roku. Na niektórych szlakach odcinka południowego (Olszamowice - Zawiercie) wykonano również modernizację sieci trakcyjnej, a także obiektów inżynierskich. W 2011 roku rozpoczęto instalację sygnalizacji kabinowej - systemu ERTMS/ETCS poziomu 1. Wszystkie te prace mają doprowadzić do uzyskania założonych już w projekcie prędkości rzędu 200-250 km/h. W tym samym roku wykonano również modernizację obiektów inżynieryjnych na szlaku Olszamowice - Włoszczowa Północ, wraz z modernizacją sieci trakcyjnej.

System ERTMS/ETCS

Na przełomie września i października 2011 roku przeprowadzono pierwsze testy systemu ETCS przy prędkości 200 km/h; do testów wykorzystano lokomotywę EU44-008. Wcześniej inna lokomotywa EU44 przejechała na Psary - Zawiercie ze składem testowym 235 km/h, co było rekordem prędkości składu klasycznego w Polsce.

Od grudnia 2014 roku na linii rozpoczęto eksploatację pociągów z prędkością 200 km/h - pierwszym odcinkiem dostosowanym do prędkości 200 km/h był odcinek Olszamowice - Zawiercie (południowy, bez stacji Włoszczowa Północ). W 2017 roku eksploatację odcinka południowego z prędkością 200 m/h ograniczono do dystansu Włoszczowa Północ - Zawiercie, z uwagi na modernizację tej pierwszej stacji. Na odcinki tym uruchomiono wówczas system ERTMS/ETCS poziomu 1.

Wyposażenie linii kolejowej w system ERTMS/ETCS poziom 1 Tor N Tor P kierunek nieparzysty kierunek parzysty kierunek nieparzysty kierunek parzysty 1,091 1,777 1,268 1,777 1,978 78,528 1,798 78,528 78,476 78,867 78,476 78,867

Wyposażenie linii kolejowej w system ERTMS/ETCS poziom 1 Tor N Tor P kierunek nieparzysty kierunek parzysty kierunek nieparzysty kierunek parzysty 155,075 156,786 155,075 155,786 155,484 221,336 155,484 220,719 221,280 222,699 220,663 222,699

W grudniu 2017 roku uruchomiono system ERTMS/ETCS poziomu 1 na odcinku Grodzisk Mazowiecki - Idzikowice.

Obecnie, w ramach przygotowań do wdrożenia prędkości 250 km/h przewiduje się demontaż systemu ERTMS/ETCS poziomu 1 na odcinku Szeligi - Zawiercie oraz uruchomienie systemu poziomu 2.

Ruch pasażerski

Przez szereg lat istnienia stacji na CMK żadna z nich nie posiadała peronów, poza krótkimi platformami z płyt przejazdowych, służącymi za przystanki służbowe. Dopiero w 2006 roku podjęto budowę pierwszego peronu na stacji Włoszczowa Północ, która stała się przez pewien czas najsłynniejszą stacją w Polsce. Początkowo, od grudnia 2006 roku zatrzymywały się tam 2 pociągi, a dziś jest to do kilkunastu pociągów dziennie. Drugą stacją, uruchomioną na tej linii było Opoczno Południe w grudniu 2014 roku.

Wdrożenie pociągów Pendolino oraz prace modernizacyjne odcinka północnego i środkowego

W 2013 roku przeprowadzono testy pociągów Pendolino, w ramach których pociąg ten osiągnął w dniu 23 listopada prędkość 293 km/h na szlaku Góra Włodowska - Psary.

W latach 2012-2017 na linii przeprowadzono szereg prac modernizacyjnych, dotyczących odcinka północnego (Grodzisk Mazowiecki - Idzikowice). Po zmodernizowaniu stacji Korytów w 2006 roku, a także stacji Szeligi (2013-2015), Biała Rawska (2016), Strzałki (2013-2014), modernizacji sieci trakcyjnej oraz likwidacji ostatnich pozostałych przejazdów w poziomie szyn, na linii wprowadzono od grudnia 2017 roku prędkość 200 km/h.

Od 2017 roku na linii kontynuowane są prace modernizacyjne na odcinku Idzikowice - Włoszczowa Północ. Rozpoczęły się one od modernizacji stacji Włoszczowa Północ i Olszamowice oraz modernizacji sieci trakcyjnej na odcinku Olszamowice - Idzikowice. W 2017 roku wykonano również nowy posterunek odgałęźny Pilichowice, dzielący długi szlak pomiędzy Opocznem a Olszamowicami na dwa mniejsze. Później przebudowano stację Opoczno Południe (2018-2019) oraz stację Idzikowice (2018-2019). Prace prowadzone są z myślą o wdrożeniu prędkości 250 km/h. Obecnie realizuje się modernizację obiektów inżynieryjnych pomiędzy Olszamowicami a Idzikowicami oraz likwidację przejazdów w poziomie szyn na odcinku Idzikowice - Włoszczowa Północ.

Mapa linii

Charakterystyka techniczna

• dwutorowa
• zelektryfikowana
• prędkość drogowa: 160-200 km/h
• szerokość toru: 1435 mm

Schemat linii (2012)

odcinek Grodzisk Mazowiecki - Olszamowice

odcinek Olszamowice - Zawiercie

Ciekawostki

• film z przejazdu linią

Wróć do:

Wykaz linii kolejowych (D29)