Linia kolejowa nr 20 Warszawa Główna Towarowa - Warszawa Praga

Linia kolejowa o znaczeniu państwowym.

Przebieg linii

odciek Warszawa Główna Towarowa - Warszawa Zachodnia

Linia kolejowa nr 20 zlokalizowana jest w północnej części Warszawy i pełni - w zależności od odcinka - zróżnicowane funkcje. Na całej długości położona jest na terenie miasta. Początek swój ma na stacji towarowej Warszawa Główna Towarowa, a konkretnie na jej zachodniej grupie przyjazdowo-odjazdowej. Dalej jako linia formalnie dwutorowa okala zespoły bocznic oraz lokomotywownię Warszawa Odolany, użytkowaną przez Centralny Zakład Spółki PKP Cargo. Przy torze nr 1 zlokalizowane są perony przystanków służbowych - zarówno na stacji Warszawa Główna Towarowa, jak i na szlaku. Po niespełna 4 kilometrach tor nr 1 dociera do stacji Warszawa Czyste, która reguluje ruch pomiędzy stacją postojową warszawskiej SKM, grupą torów 201-211 oraz na linię nr 46, która zapewnia możliwość wjazdu na południową część Warszawy Zachodniej. Tor nr 2 pomiędzy stacjami Warszawa Główna Towarowa i Warszawa Zachodnia pozostaje natomiast nieczynny ze względu na stan techniczny i nieprzejezdny - brak jest przejazdu m.in. przez przejazdy kolejowe na ul. Mszczonowskiej i Gniewkowskiej.

Kursują tędy przede wszystkim składy służbowe - próżne pociągi pasażerskie, zjeżdżające z Warszawy Zachodniej na stację postojową Warszawa Grochów, ze zmianą kierunku na stacji Warszawa Główna Towarowa. Kursują też tędy składy towarowe na wyładunek, prowadzony przy torach grupy "200".

odcinek Warszawa Zachodnia - Warszawa Gdańska

1986	1989	2012	2018	2019
Warszawa Wola		Warszawa Zachodnia (peron 8)*
Warszawa Kasprzaka			Warszawa Wola
Warszawa Koło			Warszawa Młynów
-			Warszawa Koło
-				Warszawa Powązki
Warszawa Gdańska
-	Warszawa ZOO

Odcinek ten wybudowany został w XIX wieku jako podstawowy element kolei obwodowej, łączącej Odolany ze stacją towarową na Pradze. Jedną z jego podstawowych funkcji była początkowo obsługa ruchu towarowego pomiędzy tymi dwiema stacjami. Później skierowano tędy również tranzytowy ruch dalekobieżny. Role te zmieniały się na przestrzeni lat, m.in. po otwarciu linii kolejowej ze stacji Warszawa Główna Towarowa do Warszawy Gdańskiej przez Jelonki (ograniczenie ruchu towarowego) oraz po oddaniu do eksploatacji linii średnicowej i dworca Centralnego (ograniczenie ruchu pasażerskiego dalekobieżnego). Z biegiem lat odcinek ten coraz mocniej wrastał w tkankę miejską, aż w latach 80. wykonano budowę przystanków osobowych Wola, Kasprzaka oraz Koło. Nowe przystanki obsługiwały wydłużone pociągi z kierunku Działdowa, kończące dotychczas bieg na stacji Warszawa Gdańska.

p.o. Warszawa Wola

Peron, widok w kierunku Warszawy Zachodniej.
Wiadukt nad ul. Wolską.
Peron, widok w kierunku Warszawy Gdańskiej.
Wiadukt nad ul. Kasprzaka.

Zły stan techniczny linii kolejowej oraz zwiększający się ruch pociągów, w tym uruchomienie linii SKM w 2010 roku spowodował konieczność wyprzedzającej zabudowy samoczynnej blokady liniowej, przed właściwą modernizacją, co nastąpiło w 2011 roku. Pełna modernizacja została przeprowadzona w latach 2017-2018. Zamknięto wówczas odcinek Warszawa Zachodnia - Warszawa Gdańska dla ruchu. Zmodernizowano cały odcinek od stacji Warszawa Zachodnia do stacji Warszawa Gdańska, w zakresie nawierzchni torowej, sieci trakcyjnej oraz obiektów inżynieryjnych. Oddano wówczas do eksploatacji nowy przystanek Warszawa Koło w rejonie ul. Obozowej, a także zmodernizowano i dokonano zmian nazw pozostałych przystanków.

Obecnie linią kursuje kilkadziesiąt par pociągów regionalnych i aglomeracyjnych. Od 4 kwietnia 2020 roku linia uzyskała połączenie z II linią metra - w okolicach przystanku Młynów mieści się stacja metra C7 o tej samej nazwie. Docelowo prowadzić będzie tędy linia Szybkiej Kolei Miejskiej z Piaseczna, która przejeżdżać będzie nad torami dalekobieżnymi i podmiejskimi kierunku wschód-zachód, po przebudowie stacji Warszawa Zachodnia.

p.o. Warszawa Młynów

Perony, widok w kierunku Warszawy Zachodniej.
Perony, widok w kierunku Warszawy Gdańskiej.
Widok z peronu w kierunku Warszawy Zachodniej.

Odcinek z Warszawy Zachodniej poprowadzony południkowo zmienia swój kierunek na równoleżnikowy w stacji Warszawa Gdańska, gdzie łączy się z linią kolejową nr 509, prowadzącą ze stacji Warszawa Główna Towarowa przez Jelonki. W zachodniej głowicy rozjazdowej tej stacji następuje zatem połączenie potoków towarowych i pasażerskich. Warszawa Gdańska została zmodernizowana do 2011 roku, a do 2016 roku rozbudowano tą stację o kolejny peron. Ze względu na planowane przeniesienie na tą stację ruchu dalekobieżnego podczas remontu linii średnicowej, zakłada się dalsze prace na stacji, jak m.in. budowę nowych ciągów pieszych (przejścia nadziemne).

p.o. Warszawa Koło

Perony, widok od strony Warszawy Zachodniej.
Widok w kierunku Warszawy Zachodniej.
Perony, widok od strony Warszawy Gdańskiej.
Widok w kierunku Warszawy Gdańskiej, wiadukt nad ul. Obozową.

odcinek Warszawa Gdańska - Warszawa Praga

Podobnie jak odcinek od strony Warszawy Zachodniej, fragment do Pragi powstał w XIX wieku jako linia obwodowa. Ze względu na ukształtowanie warszawskiego węzła w latach 90. XX wieku, do stacji Warszawa Gdańska skierowano pociągi z kierunku Gdańska. Taki stan rzeczy pozostaje do dnia dzisiejszego, a zmiany może przynieść jedynie przebudowa stacji Warszawa Wschodnia. Na odcinku pomiędzy Dworcem Gdańskim a stacją Warszawa Praga funkcjonuje też intensywny ruch towarowy - przejeżdżają tędy pociągi, które zasadniczo nie mogą skorzystać z południowej obwodnicy Warszawy, czyli linii kolejowej nr 12. Jest to zatem jeden z bardziej obciążonych odcinków, na którym od 2020 roku funkcjonuje samoczynna blokada liniowa (2 odstępy). Przebudowie uległ też most kolejowy na Wiśle przy Cytadeli, którym linia przechodzi na prawobrzeżną Warszawę - do 2019 roku wymieniono przęsła w torze nr 1 i wyremontowano przęsła w torze nr 2. Za mostem znajdował się posterunek Jagiellonka (obecnie w granicach stacji Warszawa Praga), który umożliwia przeprowadzenie pociągów w kierunku południowo-wschodnim, poprzez łącznicę nr 501. Koniec linii wypada na stacji towarowej Warszawa Praga, gdzie włącza się do linii kolejowej nr 9.