Instrukcja sygnalizacji Ie-1 (E-1)
W niniejszym dziale postaram się przedstawić omówienie istniejącej "Instrukcja sygnalizacji Ie-1 (E-1)", w zakresie najważniejszych zagadnień związanych z występowaniem poszczególnych sygnałów i wskaźników na sieci kolejowej. Zaznaczam jednak, iż nie jest i nie będzie to jakakolwiek oficjalna interpretacja zagadnień związanych z bezpieczeństwem ruchu kolejowego, choć przy przygotowaniu kolejnych rozdziałów dołożono starań o możliwie wierne odwzorowanie istniejącego stanu prawnego.
Dla ułatwienia, interpretacje zaczerpnięte wprost z instrukcji oznaczono pochyłą czcionką.
| Rozdział II | |
|---|---|
| § 3. Sygnały nadawane przez semafory | |
| § 4. Sygnały nadawane przez sygnalizatory powtarzające | |
| § 5. Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze semaforowe | |
| § 6. Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze przejazdowe | |
| § 7. Tarcze manewrowe i rozrządowe | |
| § 8. Zasady umieszczania sygnalizatorów | |
| § 9. Sygnały zamknięcia toru | |
| § 10. Sygnały zatrzymania i zmniejszenia prędkości podawane przenośnymi tarczami | |
| § 11. Sygnały ogólnego stosowania dawane przez uprawnione osoby | |
| § 12. Sygnały nadawane gwizdawką lub syreną pojazdu kolejowego | |
| § 13. Sygnały dawane przy wyprawianiu i przepuszczaniu pociągów | |
| § 14. Sygnały na pociągach i innych pojazdach kolejowych | |
| § 15. Sygnały alarmowe | |
| Rozdział III | |
| § 16. Wskaźniki | |
| § 17. (usunięty) | |
| § 18. Sygnały na semaforach świetlnych, tarczach ostrzegawczych i sygnalizatorach powtarzających oraz wskaźniki, stosowane do odwołania | |
§ 16. Wskaźniki
Wskaźnik W1 „Wskaźnik usytuowania"
Prostokątna biała tablica z czarnym obramowaniem, a na niej dwa czarne kąty, oparte na krótszych bokach prostokąta, jeden nad drugim, stykające się wierzchołkami w środku tablicy.
Wskaźnik W 1 oznacza miejsce ustawienia tarczy ostrzegawczej semaforowej lub przejazdowej, a na szlakach z samoczynną blokadą liniową czterostawną - przedostatniego semafora odstępowego blokady samoczynnej na szlaku przed semaforem wjazdowym.
Przykłady usytuowania wskaźnika
Przy tarczy ostrzegawczej.
Przy tarczach ostrzegawczych przejazdowych.
Przy przedostatnich semaforach SBL.
Przy tarczy ostrzegawczej "przelotowej".
Wskaźnik spotykany praktycznie na każdym szlaku przy tarczach ostrzegawczych, z wyjątkiem miejsc gdzie stosowana jest trzystawna samoczynna blokada liniowa - tam ich funkcję spełniają wskaźniki W18.
Wskaźnik W2 "Wskaźnik kierunku jazdy"
Oznacza kierunek wyjazdu pociągu.
Wskaźnik świetlny z matowobiałą literą na czarnym tle, stanowiącą skrót nazwy stacji końcowej lub najbliższej węzłowej danej linii kolejowej bądź innego wyróżnionego punktu docelowego dla wyjazdu pociągu.
Wskaźnik W2 umieszcza się na maszcie semafora albo na osobnym maszcie.
Przykłady usytuowania wskaźnika
Semafor wyjazdowy ze stacji Poznań Główny (przed przebudową).
G - kierunek Garbary,
J - kierunek Jeżyce.
Semafor wjazdowy na stację Czachówek Południowy.
P - kierunek Pilawa,
S - kierunek Skierniewice.
Wskaźnik praktycznie niespotykany już na liniach kolejowych w Polsce, z uwagi na niepełnienie swojej funkcji (zastąpiła go radiołączność pociągowa i rozkłady jazdy). Wskaźnik ten znajduje się również na semaforach wjazdowych stacji Czachówek Południowy od strony Piaseczna (oznaczenia: "P" - Pilawa, "S" - Skierniewice).
Wskaźnik W3 „Wskaźnik unieważnienia"
Oznacza, że znajdujący się z prawej strony toru przy tym wskaźniku semafor lub tarcza zatrzymania nie odnoszą się do toru, przy którym stoi wskaźnik.
Wskaźnik W 3 ustawia się z prawej strony toru przy znajdującym się tam semaforze lub tarczy zaporowej dla oznaczenia, że semafor ten lub tarcza zaporowej nie odnoszą się do toru, przy którym stoi wskaźnik.
Wskaźnik W4 „Wskaźnik zatrzymania"
Oznacza miejsce zatrzymania się czoła pociągu. Prosty biały krzyż na czarnym prostokątnym tle.
a) wskaźnik służy do oznaczenia miejsca na stacji, przystanku, posterunku osłonnym, do którego może dojechać czoło zatrzymującego się tam pociągu; pociąg mający postój należy zatrzymać w takiej odległości przed wskaźnikiem, aby ruch podróżnych był najdogodniejszy,
b) wskaźnik ustawia się przy końcu peronu lub przed ukresem z prawej strony toru, do którego się odnosi; wskaźnik ustawiony przy końcu peronu, niebędący jednocześnie końcem przebiegu pociągowego, odnosi się tylko do pociągów mających postój przy tym peronie,
c) wskaźnik może być wykonany w postaci świetlnej latarni ze szkłem mlecznobiałym lub tarczy nieoświetlonej, w zależności od warunków miejscowych.
Przykłady usytuowania
Wskaźnik W4 na przystanku osobowym.
Wskaźnik W4 na stacji.
Wskaźnik W5 "Wskaźnik "przetaczania"
Oznacza granicę przetaczania. Biała tablica u góry zaokrąglona, z czarnym obramowaniem.
a) wskaźnik stosuje się niezależnie od tarcz manewrowych na tych stacjach i przy tych torach, na których zachodzi potrzeba stałego oznaczenia granicy, do której przetaczanie jest dozwolone; przetaczanie poza wskaźnik dopuszczalne jest tylko za zezwoleniem dyżurnego ruchu,
b) wskaźnik należy ustawiać przed semaforem wjazdowym w odległości co najmniej 100 m, patrząc w kierunku szlaku,
c) na stacjach linii kolejowych dwutorowych wskaźnik ustawia się przy torach wjazdowych, po stronie semafora wjazdowego, a na stacjach linii kolejowych jednotorowych wskaźnik ustawia się po prawej stronie toru głównego zasadniczego, patrząc w kierunku szlaku.
Warto tu zwrócić uwagę na zapis "przy torach wjazdowych" - na stacjach położonych na liniach dwutorowych i nie posiadających banalizacji przebiegów, wskaźniki te ustawia się tylko przy torze prawym, natomiast w pozostałych przypadkach - po obu torach.
Przykłady usytuowania
Wskaźnik W5 na linii dwutorowej - po obu stronach toru.
Wskaźnik W5 na linii dwutorowej - po jednej stronie toru.
Wskaźnik W5 na linii jednotorowej.
Wskaźnik W5 na linii wielotorowej.
Wskaźnik W6 "Wskaźnik ostrzegania"
Oznacza, że należy dać sygnał Rp 1 „Baczność".
Trójkątna biała tablica (trójkąt równoboczny) z czarnym obramowaniem, zwrócona wierzchołkiem ku górze.
Wskaźnik W 6 ustawia się tam, gdzie maszynista powinien dać sygnał „Baczność”.
Wskaźnik ten stosuje się we wszystkich sytuacjach, w których nie mają zastosowania wskaźniki W6a, W6b i W7.
Wskaźnik W6a "Wskaźnik przejazdowy"
Oznacza, że za wskaźnikiem znajduje się przejazd kolejowo – drogowy lub przejście wyposażone w półsamoczynny lub samoczynny system przejazdowy, powiązany lub uzależniony w urządzeniach stacyjnych, zabezpieczający całą szerokość przejazdu kolejowo – drogowego lub przejścia.
Trójkątna biała tablica (trójkąt równoboczny) z czarnym obramowaniem i sylwetką pojazdu drogowego, zwrócona wierzchołkiem ku górze.
Wskaźnik W 6a ustawia się przed przejazdami i przejściami kolejowymi w sposób określony w przepisach o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie.
Wskaźnik, po modyfikacji Rozporządzenia "przejazdowego", informuje że za nim znajduje się przejazd kolejowy, przed którym nie jest wymagane ostrzeganie.
Wskaźnik W6b "Wskaźnik ostrzegania"
Wskaźnik ostrzegania przed przejazdem kolejowo – drogowym lub przejściem” oznacza, że za wskaźnikiem znajduje się przejazd kolejowo – drogowy lub przejście wyposażone w półsamoczynny lub samoczynny system przejazdowy, bez powiązania lub uzależnienia w urządzeniach stacyjnych, albo niewyposażone w urządzenia zabezpieczenia ruchu, i należy podać sygnał Rp 1 „Baczność”
Dwie trójkątne białe tablice (trójkąty równoboczne) z czarnym obramowaniem i wyobrażeniem pojazdu drogowego, zwrócone wierzchołkami ku górze, umieszczone bezpośrednio jeden pod drugim.
Wskaźnik W 6b ustawia się przed przejazdami kolejowo – drogowymi lub przejściami w sposób określony w przepisach o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych i bocznic kolejowych z drogami i ich usytuowanie.
Wskaźnik zmienił swoje znaczenie wraz z aktualizacją Rozporządzenia "przejazdowego". Obecnie już nie stosuje się go w miejscach, gdzie występują przejazdy o gorszej widoczności bądź o zwiększonej wypadkowości - oznacza po prostu wszystkie przejazdy, przed którymi należy podać sygnał Rp 1 "Baczność".
Przykłady rozmieszczania
Lico wskaźnika.
Wskaźnik W6b wraz ze wskaźnikiem W6a (prawdopodobnie ustawienie omyłkowe).
Wskaźnik W7 "Wskaźnik ostrzegania"
Przenośna trójkątna biała tablica (trójkąt równoboczny) z czarnym i białym obramowaniem z czarną literą "R", zwrócona wierzchołkiem ku górze.
Wskaźnik W7 stosuje się tam, gdzie maszynista powinien dać sygnał "Baczność" ze względu na bezpieczeństwo ludzi pracujących na torze i ustawia się z obu stron przed miejscem prowadzenia robót na torze, w odległości od 300 do 500 m od miejsca prowadzenia robót, w zależności od warunków miejscowych.
Wskaźnik W 16 „Wskaźnik przystanku osobowego”
Biała pozioma tablica z trzema czarnymi pasami, wznoszącymi się ukośnie z lewa na prawo.
Oznacza, że za wskaźnikiem w odległości drogi hamowania znajduje się przystanek osobowy.
Wskaźnik W 16 ustawia się skośnie do toru przed przystankami osobowymi, na których nie ma semaforów, z prawej strony toru, do którego się odnosi, w odległości drogi hamowania pociągów obowiązującej na danym szlaku, liczonej od wskaźnika W 4, ustawionego na tym przystanku.
Przykłady rozmieszczania
Wskaźnik W 17 „Wskaźnik ukresu”
Wskaźnik w postaci biało-czerwonego słupka (słupek ukresowy).
Oznacza miejsce przy zbiegających się torach, do którego wolno tor zająć taborem kolejowym.
Miejsce usytuowania wskaźnika wyznacza się z uwzględnieniem obowiązującej skrajni i warunków lokalnych, w szczególności przechyłki lub poszerzenia na łuku.
